Nici chirurgiczne – co warto o nich wiedzieć
Nici chirurgiczne to materiały które są niezbędne w medycynie. W czasie zabiegów korzysta się z wielu różnych narzędzi to jednak nić jest materiałem którego nigdy nie może zabraknąć. We współczesnej praktyce lekarskiej wykorzystuję się różne rodzaje nici chirurgicznych.
Nici chirurgiczne to materiały które są niezbędne w medycynie. W czasie zabiegów korzysta się z wielu różnych narzędzi to jednak nić jest materiałem którego nigdy nie może zabraknąć. We współczesnej praktyce lekarskiej wykorzystuję się różne rodzaje nici chirurgicznych. Każda niemal operacja powoduje konieczność skorzystania z nich. Te natomiast wybiera się pod kątem konkretnego przypadku operowanego pacjenta. Ich dobór zależy od wielu czynników takich jak: typ i rozległość rany, rodzaj szytej tkanki, występowanie zakażenia oraz stopień ukrwienia jak tez od wybranej przez chirurga techniki szycia.
Liczne produkty dostępne na rynku można podzielić na dwie główne kategorie. Nici rozpuszczalne i niewchłanialne. Podział dotyczy także zastosowanych włókien (jednowłóknowe, wielowłóknowe), a także materiału wykonania (nici naturalne i syntetyczne).
Podział nici chirurgicznych:
Szwy wchłanialne
Nici wchłanialne mogą być zrobione z surowców naturalnych lub syntetycznych. Wchłanianie nici zachodzi w procesie hydrolizy (przy materiałach syntetycznych) lub pod wpływem enzymów (nici naturalne) i trwa średnio od dwóch do trzech miesięcy (czas wchłaniania zależy także od umiejscowienia rany i stanu zdrowia pacjenta).
W przypadku naturalnych nici wchłanialnych najpopularniejszym surowcem jest katgut, czyli włókno wytwarzane z kozich lub baranich jelit. W aktualnej praktyce klinicznej odchodzi się od stosowania tego rodzaju nici ze względu na ich niską wytrzymałość, duże ryzyko wywołania reakcji zapalnej i trudny do przewidzenia czas wchłaniania. Wśród wchłanialnych nici syntetycznych wyróżnia się nici poliglikolidowe, poliglaktynowe oraz polidioksanonowe.
Nić wchłanialna powinna mieć dający się określić okres, po którym dochodzi do spadku wytrzymałości i czas, po którym dochodzi do całkowitego wchłonięcia nici przez tkanki. Czasy te służą do wstępnego podziału nici wchłanialnych na nici o krótkim, średnim i długim okresie zdolności utrzymania napięcia w tkankach:
Nici chirurgiczne rozpuszczalne najczęściej są używane podczas operacji tkanek znajdujących się we wnętrzu organizmu. Zależnie od modelu, zapewniają pewien czas podtrzymania tkanek do momentu, aż rana się zabliźni. Po czasie nici te tracą swoje właściwośc i wytrzymałość, a następnie są absorbowane przez organizm, dlatego nie ma konieczności ich późniejszego usuwania, co jest szczególnie wygodne zarówno dla pacjenta, jak i chirurga. Zazwyczaj w przypadku dzieci stosuje się szwy rozpuszczalne jak również w zabiegach gdzie estetyka jest bardzo ważna. Kolor zwykle jest ciemny, ponieważ ułatwia obserwację działań podczas operacji.
Szwy niewchłanialne
Nici niewchłanialna mogą być zarówno syntetyczne (poliamid, poliester, polipropylen), jak i naturalne (len, bawełna, jedwab – wyróżnia się delikatną strukturą i brakiem pamięci skrętu, dlatego są doceniane za swoją poręczność a wytrzymałość tego produktu może sięgać nawet pół roku).
Szwy niewchłanialne są stosowane przede wszystkim do szycia ran, które wymagają długotrwałego i stabilnego podtrzymywania. Są one odporne na obciążenia i zapewniają trwałe połączenie tkanek.
Ten rodzaj jest wykorzystywany w przypadku trwałego zaimplementowania między tkankami, choć możliwe jest zdjęcie ich po czasie. Wykazują się wysoką trwałością, dlatego są używane w miejscach, gdzie wymagane jest mocne zbliżenie tkanek. Rany skórne operowane tymi nićmi są usuwane po zagojeniu się rany.
Niewchłanialne nici syntetyczne charakteryzują są odporne na działanie enzymów i płynów ustrojowych, charakteryzują się idealnie gładką powierzchnią dzięki czemu w niewielkim stopniu uszkadzają tkankę, a ryzyko nagromadzenia bakterii na szwie jest wyeliminowane. Są też bardzo elastyczne i odporne na rozciąganie.
Kolory nici i ich zastosowanie
Dopuszczalne jest barwienie nici (fiolet, zielony, czarny, niebieski, nici dwubarwne), co ułatwia ich obserwację. W przypadku nici barwionych określa się tzw. granice migracji, czyli dopuszczalny obszar w ramach którego może dochodzić do wymywania zastosowanej substancji barwiącej. Szwy niebarwione wchłanialne stosowane są natomiast głównie w chirurgii skóry.
W zależności od materiału wykonania i zastosowania, nici chirurgiczne mogą mieć mniej lub bardziej intensywną barwę. Bezbarwne i beżowe szwy stosowane są tam, gdzie oczekiwany jest wysoki efekt estetyczny zabiegu. Z kolei nici chirurgiczne o intensywnej barwie są dobrze widoczne i wykorzystuje się je w przypadkach, kiedy pole operacyjne jest ograniczone.
Beżowe i bezbarwne nici ze względu na mało intensywną barwę gwarantującą wysoki efekt estetyczny zabiegu stosuje się w otolaryngologii, stomatologii, chirurgii dziecięcej i plastycznej, a w szczególności do szycia skóry. Nici niebieskie i granatowe rekomendowane są podczas zabiegów z zakresu kardiochirurgii dziecięcej oraz chirurgii naczyniowej. Ich intensywna barwa znacznie ułatwia wiązanie węzłów, co jest szczególnie istotne przy ograniczonej widoczności pola operacyjnego. Fioletowe nici mają zdolnośc do resorpcji przez co po zagojeniu ranu nie trzeba ich usuwać. Ich intensywna barwa znacznie ułatwia wiązanie węzłów, co jest szczególnie istotne przy ograniczonej widoczności pola operacyjnego. Nici czarne ze względu na intensywną barwę zakłada się je w przypadku, gdy istnieje konieczność szybkiego ściągnięcia szwów. Czarny kolor nici zapewnia dobrą widoczność w polu operacyjnym. W związku z tym, wykorzystuje się je w neurochirurgii i podczas zabiegów z zakresu mikrochirurgii, takich jak keratoplastyka. Zielone nici szewne są poręczne i niezwykle wytrzymałe. Stosuje się je głównie w chirurgii sercowo-naczyniowej, neurochirurgii i chirurgii okulistycznej.
Niejednokrotnie jeden rodzaj szwów można użyć do kilku różnych zabiegów chirurgicznych, jednakże może się to odbyć np. z różnym efektem estetycznym. Warto więc znać kryteria doboru tego typu produktów, gdyż w pracy chirurga są one nieodzowną częścią specjalizacji i odpowiednio wykonanego szycia.
Nici – dobór pod kątem grubości
Rozmiary szwów chirurgicznych możemy podzielić na trzy kategorie:
- nici cienkie – 11/0 – 3/0,
- nici średniej grubości – 2/0 – 2,
- nici grube – 3 – 7
W zależności od typu zabiegu stosuje się nici różnej grubości. Grubość nici może być podana w dwóch systemach – metrycznym w dziesiątych częściach milimetra (przyjęty w Farmakopei Europejskiej i Amerykańskiej) oraz odpowiadającym mu miarze chirurgicznej (znacznie częściej stosowanej w klinice).
W zależności od rany dobiera się odpowiednią wielkość:
- szycie skóry przeprowadza się przy pomocy szwów o grubości od 6-0 do 3-0,
- dla twarzy i kończyn zaleca się wybór nici o grubości 7-0 (zabiegi precyzyjne), 6-0 oraz 5-0,
- do szycia tułowia oraz skóry w miejscach, gdzie linia szwu narażona jest na większe napięcie, używa się grubszych rozmiarów (2-0, 0, a nawet 1),
- niska grubość nici chirurgicznych pozostawia również mniej widoczne ślady oraz, co ważne, znacznie ogranicza wielkość odczynów w tkankach głębszych.
Jakie cechy powinna posiadać idealna nić chirurgiczna
Już kilkadziesiąt lat temu znany chirurg stworzył listę cech, które powinna mieć doskonała nić chirurgiczna.
Zgodnie z nimi idealny szew powinien mieć następujące cechy:
- być sterylny,
- mieć jednowłóknową strukturę, ponieważ nić monofilamentowa jest łagodna dla tkanek,
- być odpowiedni do wszystkich rodzajów tkanek i procedur,
- powodować jedynie minimalny odczyn tkankowy,
- zapewniać wysoką siłę podtrzymywania tkankowego w celu trwałego zbliżenia brzegów rany,
- nie generować ryzyka infekcji,
- być materiałem wchłanialnym, aby nie sprawiać problemów po spełnieniu swej roli
- poręczność użytkowania (na tę cechę składa się elastyczność nici, niska pamięć skrętu i łatwość sprowadzenia węzła),
- stabilność węzła (brak strzępienia, rozsupływania),
- korzystny profil absorpcji (siła podtrzymywania tkankowego na konkretnym etapie wchłaniania szwu).
Jednak do dni dzisiejszego uniwersalny szef chirurgiczny jeszcze nie powstał. Wynika to wprost z profilu gojenia, który jest różny dla różnych tkanek.